«Δεν κάνουμε θέατρο ερήμην του κοινού»
Συνέντευξη: Γιώτα Τέσση, Φωτογραφίες: George Alexandrakis Photography
Στην «Κατάρα της Ίρμα Βεπ» ο Φάνης Μουρατίδης ξεδιπλώνει, υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Γιάννη Κακλέα, το πηγαίο υποκριτικό ταλέντο του: μιλάει με στόμφο, «παίζει» με το κοινό, τσαλακώνει την εικόνα του.
Χειμαρρώδης αλλά ταυτόχρονα άμεσος και απλός, μίλησε στο City Code Paper για την αμφίδρομη σχέση ηθοποιού – θεατή, τους σελέμπριτι που φτάνουν μέχρι την Επίδαυρο και την «αντίδραση» που έχει παραχωρήσει τη θέση της στην «εκτόνωση».
– Πώς καταλήξατε στην ξέφρενη κωμωδία του Τσαρλς Λάντλαμ;
Η δουλειά μας αυτές τις εποχές είναι δύσκολη αλλά είναι και αναγκαία. Ο κόσμος αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα και ψάχνει έναν τρόπο να λυτρωθεί. Αυτές τις δύο ώρες που είμαστε πάνω στη σκηνή κάνουμε χιούμορ αλλά πάνω σε ένα έργο το οποίο αντιμετωπίζουμε πολύ σοβαρά και έχουμε κάθε βράδυ αγωνία για το πως θα επικοινωνήσει με το κοινό.
“Δεν μπορούμε να κάνουμε πράγματα ερήμην του κοινού.” Δεν μπορούμε γενικά να λέμε «αυτό είναι και αν δεν το καταλαβαίνεις, πάρε το λεξικό και κάτσε σπίτι σου και μελέτα».
Δεν πάει έτσι. Πλήρωσε για να έρθει να μας δει και αυτό πρέπει να το σεβαστούμε και να το τιμήσουμε δίνοντας τον καλύτερο εαυτό μας. Να τον κάνουμε να αφήσει για δύο ώρες τις σκοτούρες του, να ξεχαστεί, ίσως και να ξαναδεί τη ζωή του από μια διαφορετική οπτική. Αλλά όλα αυτά σε ένα επίπεδο, που να μη γίνεται ούτε χυδαίο ούτε… χλιαρό ούτε εύκολο.
– Υπάρχουν λυκάνθρωποι σήμερα;
Βλέπεις κάτι άλλο; (γέλια) Λυκάνθρωπους σαν την παράσταση δεν έχουμε, αυτό είναι αθώο είδος…
– Οι σελέμπριτι που μπαίνουν στο θέατρο πώς σας φαίνονται;
Στον δικό μας χώρο όποιος θέλει έρχεται και κανείς δεν μπορεί να πει πως κάποιο ταλέντο χάθηκε. Δεν μπορεί κανείς να πει «ήθελα, αλλά δεν…». Ορίστε, κύριε, περάστε. Πάντα υπήρχαν στον χώρο άνθρωποι που έκαναν καριέρα χωρίς να είναι ηθοποιοί, αλλά είχαν ταλέντο, είχαν πραγματική αγάπη και επιθυμία. Αν ο λόγος που μπαίνεις στο θέατρο είναι για να χρησιμοποιήσεις το επάγγελμα, τότε θα το βρεις μπροστά σου. Ή το αγαπάς ή το χρησιμοποιείς – άλλος δρόμος δεν υπάρχει.
– Βάζουμε όμως ταμπέλες…
Ο ορισμός του θεάτρου είναι ένας για μένα: ή ζωντανό ή νεκρό. Δεν υπάρχει κάτι άλλο. Από κει και πέρα έχουμε χιλιάδες αμπαλάζ: καλλιτεχνικό, λίγο παλιό, λίγο καινούργιο, ποιοτικό, εμπορικό… . Όταν συναντιέσαι με το έργο, όποια πατίνα κι αν έχει από κάτω, με κάποιον τρόπο συντονίζεσαι, με κάποιον τρόπο σε συνεπαίρνει, ακόμα κι αν αυτό που βλέπεις δεν είναι του γούστου σου. Το πρόβλημα σε μας είναι ότι μας φάγανε οι ταμπέλες.
– Η τηλεοπτική διαφήμιση θεωρείται τέχνη και στις ΗΠΑ ο ηθοποιός γίνεται μέλος της Ένωσης μόνο αν έχει πρωταγωνιστικό ρόλο σε διαφήμιση ή συμμετοχή σε κάποια ταινία.
Για μένα είναι ακόμη ένας χώρος για να εκφράζομαι με αφορμή ένα προϊόν. Όπως στο θέατρο αφορμή είναι το έργο, όπως στο ραδιόφωνο μία εκπομπή κοκ. Πάντα υπάρχει μια αφορμή. Η δουλειά μου είναι να επικοινωνώ με τον κόσμο και όπου μου δίνεται βήμα, για μένα είναι μία μεγάλη ευκαιρία να συναντηθώ με το κοινό.
– Εκτός από το θέατρο, όπου έρχεται (και) για να εκτονωθεί, πού αλλού εκτονώνεται ο κόσμος; Αντιδρά κάπου;
Αυτό είναι ένα σύνθετο θέμα και θα ήταν επιπόλαιο από την πλευρά μου να απαντήσω έτσι εύκολα. Βέβαια, παραξενεύομαι κι εγώ πολύ όταν ψηφίζονται τέτοια νομοσχέδια και οι πολίτες κάνουν σαν να μη συμβαίνει. Πιστεύω πολύ στην αντίδραση, αλλά βάζω κι ένα ερωτηματικό: μήπως πια αυτή δεν είναι αντίδραση; Μήπως είναι εκτόνωση; Και αυτά είναι δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα: αντίδραση έχει σχεδόν άμεσο αποτέλεσμα, η εκτόνωση δεν έχει ποτέ. Τα τελευταία χρόνια ζούμε μόνο εκτονώσεις.
Δεν προλαβαίνει κάποιος να πει «δεν αντέχω άλλο» και καλείται να απαντήσει σε βροχή ερωτήσεων για το πού βρίσκεται ιδεολογικά, αν είσαι αριστερός, μονόφθαλμος… Αλλά το «δεν αντέχω άλλο» δεν έχει να κάνει με το αριστερός ή δεξιός, αλλά με το «άνθρωπος». Ο άνθρωπος είναι που δεν αντέχει, γιατί δεν μπορεί να αντεπεξέλθει σε δεδομένες συνθήκες που διαμορφώνονται ερήμην του. Γιατί ένα «ναι σε όλα» είναι ερήμην του πια.
Info παράστασης
Από Παρασκευή 20 Απριλίου 2018 στην Θεσσαλονίκη
ΜΟΝΗ ΛΑΖΑΡΙΣΤΩΝ, Σκηνή ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΑΡΑΝΤΙΝΟΣ
Σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα με τους
Βασίλη Χαραλαμπόπουλο και Φάνη Μουρατίδη