Συνέντευξη: George Alexandrakis
Η Katerina Belkina δεν είναι διόλου μια συμβατική εικαστικός, καθώς δημιουργεί
Η τεχνική που χρησιμοποιεί, το φως και το κάδρο στα έργα της, αποτελούν τα κύρια συστατικά των φωτογραφιών της που μοιάζουν με πίνακες ζωγραφικής.
Η δουλειά της έχει παρουσιαστεί σε διάφορα μέρη, είτε σόλο είτε σε ομαδικές εκθέσεις. Το έργο “The Sinner” έχει τιμηθεί το 2016 με το βραβείο Hasselblad Masters Award, στην κατηγορία «Τέχνη», ενώ για τη σειρά “Revival” παρέλαβε το Fine Art Photography Awards (FAPA).
Για το μέλλον, ετοιμάζει τη νέα της δουλειά που θα παρουσιαστεί στο μουσείο Kunstpalast Düsseldorf, μαζί με τα έργα του Lucas Cranach the Elder.
Είναι απαραίτητο για μια φωτογραφική συλλογή να συνοδεύεται από μια περιγραφή ή το αποτέλεσμα πρέπει να μιλάει από μόνο του;
Κατά τη γνώμη μου, τίποτα δεν είναι «απαραίτητο» στη φωτογραφία αλλά και στην τέχνη, γενικότερα. Μόνο ο ίδιος ο καλλιτέχνης μπορεί να κρίνει, όταν παρουσιάζει τα έργα του σε τρίτους, αν τα λόγια είναι περιττά και αν πρέπει να αφήσει τη σιωπή να μιλήσει, ή αν πρέπει να φτιάξει ένα συνοδευτικό κείμενο. Πολλά κομμάτια της σύγχρονης τέχνης απαιτούν τέτοια κείμενα. Αυτά προετοιμάζουν τον θεατή για να αντιληφθεί το έργο και για να απορροφηθεί στη σωστή ατμόσφαιρα. Προσωπικά, δεν αντιτίθεμαι σε αυτό. Στη δική μου δουλειά, προτιμώ να δίνω στο κοινό μια σύντομη περιγραφή, και αν είναι δυνατόν, αυτό να γίνεται μετά τη γνωριμία τους με το έργο. Ευελπιστώντας για αυτό που λέμε, με ένα σμπάρο, δυο τρυγόνια: να δίνεται στους θεατές η δυνατότητα για μια δική τους ερμηνεία, να προκαλείται διάλογος και να τους προσφέρεται η θεωρία μου για το τι συμβαίνει, ωστόσο, χωρίς να αποκαλύπτονται λεπτομέρειες, να σηκώνεται ελαφρώς η αυλαία. Όσον αφορά την υποχρέωση ενός έργου τέχνης να μιλάει από μόνο του, πιστεύω πως οποιοδήποτε ποιοτικό έργο μπορεί να το κάνει αυτό, ακόμη και αν το μήνυμα δεν είναι προφανές από την πρώτη ματιά.
Όταν φτιάχνετε μια φωτογραφική συλλογή, είστε σε θέση να προβλέψετε το τελικό αποτέλεσμα ή σας ενδιαφέρει περισσότερο να αποτυπώσετε με ακρίβεια αυτό που έχετε ήδη φανταστεί;
Στη δημιουργική διαδικασία, κατά κανόνα, ξέρω ακριβώς το αντικείμενο της δουλειάς μου και αυτό που επιθυμώ ως αποτέλεσμα, ωστόσο, στο τέλος, αφήνω χώρο για παιχνίδια της τύχης. Αυτό ισχύει για τη σύνθεση, την προοπτική, το φως, τις πόζες και τις εκφράσεις του προσώπου. Στο στάδιο του μοντάζ, δεν επιλέγω το πλάνο το οποίο φαίνεται να είναι πιο κοντά στο αρχικό σχέδιο, αλλά αυτό, το οποίο προκύπτει. Μερικές μικρές αλλά σημαντικές λεπτομέρειες το κάνουν να διαφέρει από όλα τα άλλα. Το ίδιο ισχύει και για την μετέπειτα επεξεργασία: αφήνω την τύχη ελεύθερη, δεν φοβάμαι να πειραματιστώ με το χρώμα, τη σύνθεση και την προοπτική (εσκεμμένα παραβιάζω τους κανόνες μέσα στα όρια, τα οποία είναι σχεδόν αόρατα με την πρώτη ματιά).
Υπάρχει κάτι που δεν θα φωτογραφίζατε ποτέ ή κάτι που δεν θα θέλετε να συμπεριλάβετε στο έργο σας;
Στη Ρωσία υπάρχει μια έκφραση που λέει “Ποτέ μη λες ποτέ”. Ως καλλιτέχνης, θέλω να διατηρήσω το δικαίωμα να πειραματίζομαι με οποιοδήποτε θέμα και σε κάθε τομέα. Από την άλλη, μπορεί να υπάρχουν πολλά πράγματα τα οποία δεν με ενδιαφέρουν προς το παρόν, ή για τα οποία νιώθω μια έλλειψη οικειότητας ή ακόμη, μια αδυναμία για να ασχοληθώ με κάποιο θέμα, το οποίο με ενθουσιάζει μεν, αλλά για το οποίο δεν είμαι ακόμη έτοιμη. Αυτό που σίγουρα δεν θέλω να κάνω, είναι να παράγω κοινότυπα πράγματα, ‘αρπαχτές’. Για μένα, η παραγωγή αρπαχτών είναι επιφανειακή, αφορά μια ρηχή διείσδυση στα θέματα και αποκαλύπτει μια έλλειψη δεξιοτήτων. Ωστόσο, δυστυχώς, είναι αδύνατο να αποτρέψουμε τον εαυτό μας από το να κάνει τέτοια πράγματα, καθώς βρισκόμαστε σε μια συνεχή βελτίωση των δεξιοτήτων μας και επιθυμούμε να είμαστε καλύτεροι από ό, τι ήμασταν χθες. Τα πάντα είναι σχετικά. Το μεράκι είναι επίσης σημαντικό. Κάθε έργο, οποιοδήποτε θέμα, μπορεί να παρουσιαστεί με μεράκι και βαθύτητα, ή μπορεί να είναι αδύνατο, κουραστικό και ερασιτεχνικό. Όσο πιο πολύ έχει αναπαραχθεί ένα αντικείμενο, ένα θέμα, μια εικόνα, τόσο πιο περίπλοκο το έργο του καλλιτέχνη.
Πώς θα περιγράφατε τη Ρωσία, όσον αφορά την παιδεία των ανθρώπων σε θέματα τέχνης; Δίνονται ευκαιρίες στους καλλιτέχνες ή αναγκάζονται να μεταναστεύσουν για περισσότερη ελευθερία και καλύτερες ευκαιρίες;
Οι συνθήκες εργασίας για τους καλλιτέχνες στη Ρωσία πάντοτε ήταν δύσκολες και, μέχρι σήμερα, στέκονται συχνά εμπόδιο στη δημιουργική δραστηριότητά τους. Είναι δύσκολο για έναν καλλιτέχνη να επιβιώσει σε μια χώρα που δεν υπάρχει αγορά τέχνης και όπου η προαγωγή του πολιτισμού έρχεται σε αντίθεση με τα συμφέροντα της κυβέρνησης. Έτσι, υποχρεώνεται κανείς να έχει μια δουλειά για βιοπορισμό και να έχει τη δημιουργική εργασία, άσχετα με το πόσο σοβαρή είναι, ως χόμπι. Πριν φύγω από τη χώρα, αναρωτήθηκα τι με κρατούσε πίσω, παρά το γεγονός ότι ο κόσμος είναι τόσο μεγάλος και ανοιχτός και μπορεί να διασυνδέεται μέσω internet. Ωστόσο, μετά τη μετακίνηση, μου κατέστη σαφές πόσο πολύ η χώρα υστερεί, σε σχέση με τις προηγμένες χώρες και πόσο απομονωμένη είναι από αυτές, λόγω ορισμένων εδαφικών και ιστορικών συνθηκών. Η δική μου ζωή δεν φτάνει για να γεφυρωθεί σημαντικά αυτό το χάσμα. Πιστεύω πως η νέα γενιά είναι πιο τυχερή. Οι ελπίδες μου επιβεβαιώνονται ήδη. Παρά τα εμπόδια, στη Ρωσία εμφανίζονται ιδρύματα έτοιμα να βοηθήσουν, να αναπτύξουν, να δώσουν ώθηση και υποστήριξη. Θαυμάζω τις ομάδες τους. Για παράδειγμα, το Garage Museum of Contemporary Art, διαθέτει ένα εκτεταμένο πρόγραμμα για τα παιδιά και τη νεολαία, καθώς και επιχορηγήσεις που καθορίστηκαν για νέους καλλιτέχνες. Όλα αυτά λειτουργούν ήδη, παρ’ όλες τις γενικότερες δυσκολίες! Επίσης εμφανίζονται μικρά κέντρα τέχνης και υπάρχουν άνθρωποι, έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το ό,τιδήποτε, αν χρειαστεί. Θα ήταν υπέροχο αν οι πολιτικοί κατεύθυναν και αυτοί τις προσπάθειες και τις προσδοκίες τους προς τα εμπρός, για μια δημιουργική πρόοδο, και όχι προς τα πίσω, στην υποβάθμιση και τους περιορισμούς.
Ποιός είναι ο μεγαλύτερός σας φόβος, αν υπάρχει, ως καλλιτέχνης;
Ως καλλιτέχνης, είμαι μια στοίβα από φόβους και φρίκες! Από τα πιο πρωτόγονα θέματα που σχετίζονται με τη φυσιολογία, όπως η απώλεια της όρασης κλπ, σε πιο περίπλοκα, όπως η ξαφνική απώλεια του να μην πιστεύεις στον εαυτό σου, όταν από μόνος σου νιώθεις πως τα έργα σου είναι αξιόλογα. Ή, για παράδειγμα, ότι θα υπάρξει τόση τέχνη στον κόσμο, που θα χάσει όλη τη σημασία και το βάρος της και θα γίνει ένας περιττός αταβισμός. Ωστόσο, είμαι αισιόδοξη από τη φύση μου και πιστεύω ότι ακόμη και αν αυτό συμβεί, θα οδηγήσει την ανθρωπότητα σε μια εντελώς νέα εκδήλωση τέχνης που όμοιά της δεν έχουμε δει μέχρι σήμερα.
Facebook Page: Katerina Belkina
Website: http://belkina.ru/
