Ο Ξενοφών Φουρναράκος είναι ποιητής και συγγραφέας,πνεύμα ιδιαίτερα ανήσυχο. Σε ηλικία 26 ετών εξέδωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο “Η ασκητική του Άγιου Έρωτα”, η οποία δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε πως πρόκειται για μία ωδή στον έρωτα.
Εννέα χρόνια αργότερα, εξέδωσε το δεύτερο βιβλίο του με τίτλο “Εγχειρίδιο Ελεύθερης Σκέψης”, το οποίο αποτελεί ένα σύνολο φιλοσοφικών “αφορισμών” που εξίταραν περαιτέρω την σκέψη μας.
Ερωτήσεις: Θεοδώρα Ελίζα Σκαφιδά
Λίγα λόγια για το νέο σας βιβλίο;
Το νέο μου βιβλίο ονομάζεται Εγχειρίδιο Ελεύθερης Σκέψης και πρόκειται για ένα σύνολο σκέψεων που καλύπτουν ένα μεγάλο εύρος ζητημάτων γύρω από την ζωή και τους ανθρώπους. Τι είναι η Ελευθερία; Τι η Αγάπη και η Δικαιοσύνη; Πως μπορεί κάποιος να κρίνει σωστά μόνος του για να γίνει ευτυχισμένος και να ζήσει μία αξία, σημαντική ζωή;
Θα σας ενδιέφερε να ασχοληθείτε με κάποιο άλλο είδος συγγραφής πχ διήγημα, βιογραφία, σενάριο;
Ακούω και υπακούω στην αλήθεια της εσωτερικής μου φωνής που μου υπαγορεύει πότε ποιητικούς στίχους και πότε φιλοσοφικούς «αφορισμούς». Θέλω ό,τι βγαίνει από μέσα μου να είναι πηγαίο και αληθινό, γι’ αυτό δεν εκβιάζω ποτέ την δημιουργικότητά μου με τετελεσμένες αποφάσεις για το τι θα γράψω και πως θα το γράψω πριν το γράψω.
Πώς ξεκινήσατε τη γραφή;
Πριν ξεκινήσω το γράψιμο είχα δοκιμάσει τις δυνάμεις μου σε πολλά άλλα πράγματα με την φιλοδοξία να διαπρέψω σε αυτά, ευτυχώς όμως ήμουν σε όλα αυτά μέτριος και έτσι ευτυχώς τα εγκατέλειπα. Λέω ευτυχώς γιατί ήταν πράγματα ανούσια. Για παράδειγμα ήθελα να γίνω πρωταθλητής Ελλάδος στο μπιλιάρδο. Τι είναι όμως το μπιλιάρδο επί της ουσίας; Μπίλιες για μεγάλα παιδιά. Μετά από πολλά κατέληξα στην γραφή γιατί κατάλαβα πως ήμουν καλός σε αυτή και είχα πολλά και σημαντικά πράγματα να πω που ήθελα να μείνουν, να πιάσουν τόπο.
Για ποιον λόγο να ασχοληθεί κάποιος με την φιλοσοφία;
Κατά την γνώμη μου η φιλοσοφία έγκειται στην επιθυμία να διακρίνεις και να εξετάζεις το ουσιώδες στα πράγματα, για να μην αναλωθείς σε πράγματα χαζά, ρηχά και ανούσια. Με πιο απλά λόγια, για να μην πετάξεις την ζωή σου στα σκουπίδια.
Αυτό σημαίνει πως η φιλοσοφία είναι αναγκαία για να σωθεί κάποιος από μία ανούσια ζωή;
Εξαρτάται από τον τρόπο που νοείται ο όρος φιλοσοφία. Αν πάρουμε την ακαδημαϊκή της πλευρά τότε όχι. Στην ιστορία της ανθρωπότητας υπήρξαν πάρα πολλοί φιλόσοφοι που διύλισαν τον κώνωπα αλλά από ουσία τίποτα. Για εμένα η ουσία της φιλοσοφίας βρίσκεται στην ικανότητα να απορούμε με αυτά που συμβαίνουν γύρω μας, να μην δεχόμαστε τυφλά κάτι επειδή έτσι κάνουν και οι άλλοι. Υπό αυτή την έννοια, ναι, κρίνω πως είναι απολύτως αναγκαία για να μπορούμε να ξεχωρίζουμε το σημαντικό από το ασήμαντο.
Εκτός από την φιλοσοφία ασχολείστε και με την ποίηση. Ας μιλήσουμε λίγο και για αυτήν. Για ποιον λόγο να διαβάσει κάποιος ένα βιβλίο ποίησης;
Να διαβάσει γιατί μέσα στις σελίδες του θα ανακαλύψει έναν πρωτόγνωρο κόσμο και συγκινήσεις που δεν θα βρει πουθενά αλλού. Εδώ όμως θέλει λίγη προσοχή. Δεν είναι όλοι οι ποιητές «συμβατοί» με όλους τους αναγνώστες. Πρέπει ο καθένας να βρει τον δικό του ή τους δικούς του ποιητές. Πρέπει να υπάρχει διανοητική και συναισθηματική «χημεία». Λένε κάποιοι πως δεν τους αρέσει η ποίηση, αλλά εγώ σκέφτομαι το ενδεχόμενο να μην έχουν βρει ακόμα αυτόν που τους ταιριάζει.
Υπάρχει τελικά αυτό που λέμε “το νόημα της ζωής” ή άδικα πασχίζουμε να το βρούμε;
Και βέβαια υπάρχει νόημα στη ζωή, και στην ουσία για όλους τους ανθρώπους είναι το ίδιο, όμως περνάει μέσα από διαφορετικά μονοπάτια.
Ποιο είναι λοιπόν το νόημα της ζωής;
Θέλετε να σας απαντήσω έτσι απλά για ένα ερώτημα που παιδεύει την ανθρωπότητα εδώ και χιλιάδες χρόνια; Έστω λοιπόν, θα κάνω μία προσπάθεια. Το νόημα της ζωής είναι παρακινδυνευμένο και δύσκολο να προσπαθήσουμε να εντοπίσουμε απευθείας το ίδιο. Πιο ασφαλές και εύκολο είναι να σκεφτούμε ποιοι άνθρωποι κατάφεραν να το πραγματώσουν. Ο Σωκράτης για παράδειγμα, κατά την γνώμη μου σίγουρα το κατάφερε, ο Γκάντι επίσης. Αλλά εδώ εγώ αναφέρω γνωστά παραδείγματα για να γίνει σαφές το μήνυμα που θέλω να περάσω. Η διασημότητα δεν είναι απαραίτητη προϋπόθεση. Εξ’ ίσου με τον Σωκράτη τα κατάφερε και μία γυναίκα στην Κίνα που βιοποριζόταν ζητιανεύοντας και είχε σώσει την ζωή δεκάδων κοριτσιών που οι γονείς τους τα εγκατέλειψαν βρέφη για να πεθάνουν.
Η γνώμη των άλλων πόσο σας επηρεάζει;
Η γνώμη των άλλων για εμένα δεν με ενδιαφέρει ιδιαίτερα, και αυτό δεν το λέω απαξιωτικά. Δεν έγκειται στην δικαιοδοσία μου. Είναι καθαρά δική τους και είναι δικαίωμά τους να είναι όποια θέλουν αυτοί.
Σας ενδιαφέρει να πετύχετε στο αντικείμενο που ασχολείστε και να γίνετε ευρύτερα γνωστός;
Για μένα η επιτυχία συνοψίζεται στην παρακάτω πρόταση. Επικεντρώσου σε αυτό που είσαι καλός, υπό την προϋπόθεση πως θα σε γεμίζει και θα αξίζει τον κόπο. Και υπό αυτή την προϋπόθεση, ζω ήδη μία επιτυχημένη ζωή. Η διασημότητα δεν είναι εγγύηση επιτυχίας. Μπορώ να σας αναφέρω πολλές διασημότητες που για τα δικά μου κριτήρια απέτυχαν παταγωδώς στην ζωή τους, γιατί το αποτέλεσμα ήταν να κάνουν αυτό τον κόσμο ένα χειρότερο μέρος. Πιο χαζό, πιο ρηχό ή πιο απάνθρωπο. Τις ζωές τους τις πέταξαν στα σκουπίδια, και μαζί με τις δικές τους ζωές έκαναν ό,τι μπορούσαν για να βρεθούν στα σκουπίδια και οι ζωές πάρα πολλών ακόμα ανθρώπων.
Τι χρειάζεται ένας καλλιτέχνης για να γίνει “μεγάλος”;
Κατά την γνώμη μου, τρία πράγματα. Το πρώτο, πολύ απλά, ορθά και ξάστερα, είναι το ταλέντο. Το δεύτερο είναι η καλή γνώση του αντικειμένου του. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα σπουδές. Η γραφή ποίησης για παράδειγμα δεν διδάσκεται. Ο ποιητής όμως που θέλει να γράψει όσο το δυνατόν καλύτερα ποιήματα μπορεί, πρέπει να έχει μελετήσει με προσοχή τους σημαντικότερους Έλληνες και ξένους ποιητής. Και για να μην περιοριστώ μόνο στην ποίηση, κάτι αντίστοιχο ισχύει και για άλλες μορφές τέχνης.
Ένας εξαιρετικά ταλαντούχος φίλος ζωγράφος μου είχε πει πως τελικά ήταν ευτύχημα που δεν φοίτησε στην καλών τεχνών, γιατί εκεί θα είχε μάθε να ζωγραφίζει με τον τρόπο που θα είχε διδαχθεί και απλώς θα αναπαρήγαγε μία τεχνοτροπία, χωρίς όμως να βρει τον εαυτό του. Αυτό το πρόβλημα εγώ το αντιμετώπισα όταν ξεκίνησα να γράφω. Τα γραπτά μου έμοιαζαν με σχολικές εκθέσεις. Χρειάστηκε αρκετή προσπάθεια για να απαλλαγώ από το σιδερωμένο στυλάκι της σχολικής έκθεσης. Το τρίτο πράγμα τώρα που χρειάζεται ένας καλλιτέχνης για να γίνει μεγάλος, είναι ο πόνος. Τίποτα άλλο δεν θα οργώσει την ψυχή κάποιου για να την κάνει γόνιμη και καρποφόρα όσο ο πόνος. Ο βαθύς όμως πόνος, ο παρατεταμένος και αμείλικτος. Όλοι οι μεγάλοι ποιητές έζησαν τραγικά δεινά. Ο Σεφέρης και ο Ελύτης τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, ο Ρίτσος πολιτικές διώξεις, ο Καβάφης το δράμα της σεξουαλικότητάς του σε μία εποχή και κοινωνία που τον είχε καταδικάσει στη μοναξιά και το περιθώριο.
Νομίζω πως αυτός είναι και ο λόγος που στις μέρες μας, θα τολμήσω να πω ότι δεν υπάρχουν μεγάλοι καλλιτέχνες. Το ταλέντο υπάρχει, η γνώση υπάρχει, αλλά δεν υπάρχει ο βαθύς και συγκλονιστικός πόνος για να αναμοχλεύσει το περιεχόμενο της ψυχής. Ο πόνος που υπάρχει στις μέρες μας είναι ένας πόνος “αστικός” ή πιο σωστά “μικροαστικός” και έτσι μικροαστική είναι και η τέχνη που παράγεται.
Τι θα λέγατε στους ανθρώπους που είναι απογοητευμένοι ή βιώνουν συναισθηματική μοναξιά;
Σε όσους έχουν απογοητευτεί από την ζωή σε βιοποριστικό επίπεδο, θα τους πω ότι αιτία της απογοήτευσης είναι η προσδοκία που δεν πραγματοποιήθηκε. Τα προηγούμενα χρόνια ζήσαμε μία ψεύτικη ευημερία που είχε δημιουργήσει προσδοκίες για μία εύκολη και ωραία ζωή, η ευημερία όμως ήταν ψεύτικη και τελείωσε, και ενώ η ευημερία έλαβε τέλος, όμως δεν καταφέραμε σαν λαός να απαλλαγούμε από τις ψεύτικες προσδοκίες και έτσι τώρα υποφέρουμε πολύ περισσότερο. Θυμάμαι, όταν ήμουν πολύ μικρός, πως είχα στενοχωρηθεί όταν είχα μάθει πως ο άγιος Βασίλης δεν υπήρχε, τουλάχιστον όχι ο εμπορευματοποιημένος, το ξεπέρασα γρήγορα όμως. Έτσι και εμείς σαν κοινωνία, πρέπει να αποδεχθούμε και μάλιστα με ηρεμία, πως ο άγιος Βασίλης που περιμέναμε δεν υπάρχει, και να δούμε τι θα κάνουμε στη ζωή μας για να την βελτιώσουμε.
Για τους ανθρώπους τώρα που βιώνουν συναισθηματική μοναξιά, θα τους έλεγα πως δεν φταίνε αυτοί αν δεν παίρνουν την αγάπη, την φροντίδα και το ενδιαφέρον που έχουν ανάγκη από τον περίγυρό τους. Δεν φταίνε αυτοί γιατί το πόσο θα αγαπηθούμε δεν εξαρτάται από εμάς, αλλά από την ικανότητα που έχουν οι άλλοι στο να αγαπούν. Εν τω μεταξύ υπάρχει πάντα η πιθανότητα να μην έχουν καταλάβει οι φίλοι τους την μοναξιά που νιώθουν. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει να ανοίξουν το στόμα τους και να μιλήσουν. Ακόμα και ο αληθινός φίλος δεν είναι απολύτως βέβαιο πως θα καταλάβει αυτό που συμβαίνει μέσα μας, όταν όμως το μάθει είναι βέβαιο πως θα μας σταθεί.
Οι αναγνώστες που μπορούν να βρουν τα βιβλία σας;
Στην Ελλάδα οι μικρότεροι εκδοτικοί οίκοι αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα με την εμπορική διάθεση των βιβλίων τους. Για να βρει κάποιος τα βιβλία μου θα πρέπει να επικοινωνήσει τηλεφωνικά με τις εκδόσεις Έλυτρον στην Καλαμάτα ( info@elytronprint.gr) Επίσης μπορεί να επικοινωνήσει και μαζί μου μέσω Facebook ή εμέιλ (xenofon86@gmail.com)
